Make The Call, Leave It All
Ze belagen me, titels van hoofdstukken die geschreven willen worden. Met nog maar een aantal weken te gaan verdringen de embryo’s van verhalen zich voor mijn geestesoog, hopend op een laatste kans om geboren te worden via het oogtoetsenbord.
Interesting Times, probeert er een. Goede titel. Boek, ook, van meesterschrijver Terry Pratchett, taalkunst in Discworld. Oorspronkelijk een Chinese verwensing, moge je in interessante tijden leven. Net zoals de Joodse vloek “ik wens je veel personeel” begrijp je pas waarom het een negatief ding is als je het meemaakt. Wat maakt jouw leven interessant? (geef eens antwoord en luister naar jezelf – tevreden met je antwoord?) Wel, ik sta bijvoorbeeld voor de keuze om euthanasie thuis of in het ziekenhuis te doen. Thuis is moeilijk. Daar is het fijn, wie wil dan graag de dood uitnodigen? In het ziekenhuis is makkelijk. Ik haat het ziekenhuis, dus dat maakt de dood welkom. Wat is liefdevoller voor mezelf, en anderen? Is liefdevol het juiste criterium voor deze keus? En de anderen dan, of ben je op het moment van de dood egoïstisch? Vertel je een driejarige dat ze pappa voor het laatst gaat zien als het laatste moment samen er is? Heeft ze daar iets aan? Wat doe je als je eindelijk voor euthanasie thuis hebt gekozen en uitgerekend de transplantatiestichting dat niet wil? Wie ontvang je in de laatste weken wel en niet? Hoe neem je afscheid van zoveel bijzondere mensen? Hoe overleef ik deze slopende tijd? Wie erft de LP van Real Gone? Ja, het zijn Interesting Times.
Nog een opdringerige titel: Oslo, 31 august (2011). Een film vol compassie voor de man die concludeert dat hij een failure is. Precies exact hoe ik me een periode voelde, treffend, maar wel een beetje zielig om te zien en nu zie ik ook dat ik mezelf zielig vond in die periode en dat is nooit goed. Nee dus.
Proffesional Widow. Tijdens het concert van Tori Amos komt de engel weer langs. “Zal ik de beademing saboteren?” Zijn aanbod is aanlokkelijk. De eerste versie van het manuscript ligt bij de uitgever, ik heb net een fijne dag met Zoe gehad, de voorbereidingen voor de begrafenis zijn onderweg. Het zou een verlichting zijn, opluchting. Ik voel me even klaar om te vertrekken. Deze engel maakt geen grapjes, als ik instem ben ik weg, dat lijkt me wel zeker. Ok, ik ben bereid om te gaan, maar ik blijf toch nog even. Ik hou de laatste paar weken nog wel vol.
End of the Affair. Welke? De sprookjesflirt tussen jou en mij, lezer. Ik heb tegen jou nooit gelogen, maar ik heb je ook niet alles verteld. Hoe dat nou precies is gegaan met ons huwelijk, bijvoorbeeld, of waarom ik me af en toe een failure voel. Ja, you can run, but you can’t hide from your own conscience. Bekennen? Nee, liefste lezer, dat hoeft niet. Als je het maar weet.
Doubt (2008). Als je iets gelooft, moet je ervoor vechten. Dat doet titaan Meryl Streep in deze film, ze volgt haar twijfel en strijdt tot ze wint. De twijfel of ze voor het juiste gestreden heeft kwelt haar nog lang. Je hóeft niet te strijden, te vechten. Het scheelt een hoop gewik en geweeg aan het eind van je leven: deed ik er wel goed aan, om overal zo tegenaan te schoppen? Ik ben zelfs nog keihard aan het vechten om te sterven hoe ik het wil. Waarom laat ik het er niet gewoon bij? Omdat je toch een slaaf van je eigen gewoontes bent, van je karakter? Of omdat het je persoonlijke religie is? Dit wordt wel een heel frustrerend hoofdstuk, zo. Ja. Precies de bedoeling. Onbevredigend en frustrerend, welkom in mijn leven.
Het kan wel, natuurlijk. Tevreden zijn. Ik was altijd bang dat tevredenheid de progressie zou stoppen, de groei van het leven in mij. “Wees gewoon tevreden met jezelf!” Vaak gehoord. Ik wil alleen meer zijn dan wie ik nu ben. Die twee dingen zijn lastig te combineren. Net als willen leven en toch bereid zijn om te sterven. Daar kom ik zo op terug, nu hebben we het nog over tevredenheid. Elk moment dat je even ophoudt met zeuren en gewoon kijkt, gewoon ervaart, gewoon bent… Kan je niet anders dan te-vrede zijn. Net als het einde van American Beauty (1999). De hoofdpersoon wordt door zijn kop geschoten, kijkt terug naar zijn leven en is dankbaar voor elk moment. Elk moment dat ik even stilsta, even sterf, is er niets dan bliss. Nee. Eigenlijk is er gewoon niks. Of, beter gezegd, alles. Maar niets bijzonders.
Everything Zen. Mooie titel voor een liedje, maar die jongens van Bush begrepen er natuurlijk geen ruk van, van zen. Toepasselijk dus, want ik weet er ook geen ruk van. Ik was graag zenleraar geworden, maar ik heb inmiddels wel door dat ik daar nog een jaartje of vijftig voor nodig heb, if ever. Toch praat en schrijf ik erover. Tja, die jongens van Bush schreven er een liedje over. Jos vertelde me over dat liedje tijdens een poging mij whisky te leren waarderen en zo hoorde ik voor het eerst het woord “zen”. Wat maar wil zeggen dat zelfs het gebral van een dronken halfaap (niet Jos, ik bedoel de zanger van Bush) je in de juiste richting kan trekken. Dat gebruik ik vervolgens als excuus om toch nog een keer over zen te schrijven. Omdat het bloed kruipt waar ik in geloof.
Verlichting, dus. Je moet er niet over praten want het is niet te beschrijven, en mijn bevatting van zen, van verlichting, is zo gemankeerd dat ik er alleen een gemankeerd beeld van kan geven. Plus, verlichting is toch niet wat je je ervan voorstelt, per definitie. Elk verhaal dat je erover leest kan je dus alleen maar verder van je doel brengen, want dan heb je weer een beeld erbij dat het niet wordt voor jou. Toch weet je ergens wel waar ik het over heb. Iedereen weet wat verlichting is en hoe het voelt. Je zou het niet zoeken als je het niet kende. Verlichting is waar het allemaal om gaat. Dat hield ik mezelf voor tijdens al die jaren geworstel. En als ik het vind, dacht ik, ga ik anderen helpen hetzelfde te bereiken, dacht ik, dan heeft al dit gedoe tenminste nog nut. Ondertussen maakte ik stiekem een beetje carrière. Eigenlijk was dat mijn voornaamste tijdverdrijf en hoewel ik het er nooit meer over heb ben ik er tevreden over, trots op. Ik hield van mijn werk en mijn werk hield van mij. Bigamie.
Verlichting, dus. De oplossing voor al je problemen. Niet echt, maar wel alle problemen die je zelf creëert. Dat is ongeveer 99.99% dus hey, de moeite waard. Wat je ervoor moet doen is eenvoudig. STERF, GVD. Dat vereist wat oefening maar je schijnt het te kunnen leren. Het hele tweede boek zou erover moeten gaan! Je kunt toch beter een zenleraar zoeken als je wilt weten hoe het moet. Op momenten dat je niet bezig bent met zeuren en moeilijk doen loop je de kans dat je even sterft. Even geen ikkeikkeik. Even ontlast van al dat gemoet. Even lekker licht. One with everything, net als een goede pizza. Sterf. Wees er toe bereid. En willen leven, dat weet je zo onderhand wel, trouwe lezer, wat ik daarmee bedoel. Meer zazen!
Gute nacht, Freunde.